Juf Nienke van Squla: motivatietips voor thuisPartnerblog Squla: Juf Shelby blogt regelmatig voor Squla en deelt daar haar ervaringen en kennis als leerkracht.
Ontmoet Shelby: juf bij Squla!
Als je ergens gemotiveerd voor bent, dan is dat al het halve werk. Het stimuleren van de intrinsieke motivatie (uit het kind zelf) heeft veel voordelen. Motivatie is één van de belangrijkste voorspellers voor leerprestaties (Hattie, 2009). In deze blog geeft juf Shelby tips voor de intrinsieke motivatie waarbij de drang tot leren van binnenuit komt. Een intrinsiek gemotiveerd? kind laat een geïnteresseerde, enthousiaste en actieve houding zien.
Belevingswereld van het kind
Als je weet waar een kind in zijn ontwikkeling zit en wat zijn interesses zijn, dan kun je daar op aansluiten. Een kleuter kijkt anders tegen de wereld aan dan een kind van 12 en heeft ook andere interesses. Eén van de meest open manieren om informatie te verzamelen wat er bij het kind leeft is echt het gesprek aan gaan, maar ook door te observeren en je te verdiepen in de verschillende leeftijdsfases en ontwikkelingspsychologie.
Vaak weten we bij kleuters precies of ze ‘fan’ zijn van Unicorns of Paw Patrol, maar zodra kinderen ouder worden en meer zelfstandig spelen is die belevingswereld minder zichtbaar voor ons volwassenen. Terwijl oudere kinderen vaak beter kunnen vertellen over wat er in hun leeft. Het enige wat wij hoeven te doen is actief luisteren en open vragen stellen én de tijd voor ze nemen.
Positieve (groei)taal
Kijk jij naar oplossingen of juist naar problemen? Door optimisme te stimuleren leer je kinderen een positieve kijk op het leven en op nieuwe dingen leren. Hierdoor raak je sneller gemotiveerd en zie je ook kansen in dingen die je nog nooit gedaan hebt. Hierbij heb je als ouder/verzorger een grote voorbeeldfunctie in je taalgebruik. Gebruik daarbij veel ‘groeitaal’, je taalgebruik is daarbij gefocust op het groeiproces. Bijvoorbeeld:
Zeg in plaats van: “Ik kan het niet” “ik kan het NOG niet”
Zegt een kind iets niet te kunnen, focus dan op de groei. ‘Ik weet dat je het nog niet kunt, maar door te oefenen zul je er steeds beter in worden.’
Verbinding
Bewuste aandacht van een ouder of verzorger is het grootste geschenk wat je een kind kunt geven. Ga iets doen waar het kind echt blij van wordt. Kinderen hebben behoefte aan relatie; erbij te horen, geaccepteerd te worden en zich veilig te voelen. Door te luisteren, vertrouwen te bieden, ondersteuning te geven en het goede voorbeeld te zijn zorg je voor verbinding en goede sfeer. Bijna alle activiteiten of klusjes die een kind met tegenzin doet; doet hij/zij liever met een volwassenen erbij.
Persoonlijke aandacht en iets samen doen is fijn. Dit kun je ook toepassen door samen een oefening van Squla op de computer of tablet te doen. We laten kinderen vaak ongemerkt zelfstandig op devices werken omdat ze dit meestal ook zelfstandig kunnen. Maar het is extra motiverend als jij er even bij komt zitten en meekijkt.
TIP: Op Squla staan leuke teken-quizzen die je samen kunt doen. Daarna kun je samen met het kind het geleerde meteen in de praktijk brengen door samen te tekenen. Of speel na het doen van een aantal reken-quizzen eens “supermarktje” met het kind om het rekenen meteen op een leuke manier in de praktijk te brengen.
Aandacht is dan ook het meest belangrijke voor een kind, zo belangrijk zelfs, dat kinderen ook blij zijn met negatieve aandacht. Als ouder/verzorger heb je veel invloed op de relatie en de sfeer. Door middel van gesprekjes, maar ook begrip tonen (‘ik vind het soms ook moeilijk om…’) werk je aan de relatie en komt vervolgens de motivatie.
Inspraak van het kind zelf
Als kinderen het gevoel hebben om eigen keuzes te kunnen maken en invloed te hebben op het leerproces doet dit veel met de motivatie. Een ‘kindgesprek’ kan helpen bij het maken van eigen keuzes en het versterken van de relatie maar geeft bovenal het kind meer zelfstandigheid.
TIP: Geef het kind de eigen keuze in plaats van een opdracht: ‘Gaan we eerst rekenen maken, of eerst je taalwerk?’.
Geloof in eigen kunnen
Iedereen vindt het fijn om ergens goed in te zijn. Dit gevoel kun je versterken met reële verwachtingen en een uitdagende omgeving. Ergens je best voor doen is vooral leuk, als je er ook de waardering voor krijgt toch? Succeservaring is dan ook belangrijk in dit proces. Een leuke manier om succeservaring op te doen is met de games en quizzen van Squla. Spelenderwijs kun je samen een online oefening doen, waardoor de voorkennis geactiveerd wordt, het kind succeservaring opdoet en daarna is de overstap naar het huiswerk makkelijker gemaakt.
TIP: Een rekenspelletje als opening en als afsluiter van het rekenhuiswerk maakt het een stuk leuker!
Om een kind echt betrokken te laten zijn moet een spel niet te makkelijk en niet te moeilijk zijn. Kinderen die intens betrokken aan het spelen zijn, zijn op dat moment aan het leren.
Wat als een kind ongemotiveerd is?
Motivatieproblemen kunnen verschillende oorzaken hebben zoals:
- Leerproblemen en door weinig succeservaringen minder vertrouwen in het eigen kunnen.
- Te weinig uitdaging; soms is het juist te makkelijk.
- Emotionele problemen of spanning of problemen in de thuissituatie.
- Aangeleerd gedrag (geen stimulerende omgeving).
Helpend hierbij is om het gesprek met het kind aan te gaan. Leg daarbij uit dat je het leren en huiswerk maken weer leuker wilt maken en samen met het kind wilt zoeken naar oplossingen. Vraag bijvoorbeeld aan het kind:
- Wat vind hij/zij leuk om te doen? En wat niet (en hoe komt dat?).
- Wanneer zou het voor jou leuker of beter zijn?
- Als je het huiswerk maken een cijfer zou moeten geven van 1-10 welk cijfer geef je dan? En wat zou er anders gaan als je het een punt hoger zou geven?
- En wat kunnen we samen doen om dat voor jou fijner te maken?
- Op welke manier kan ik je beter helpen?
Aan het einde van het gesprek vat je het gesprek samen (ik begrijp dat je… en ik kan jou helpen door…). Vertel hoe jullie dit gaan doen. Door de afspraken vervolgens op te schrijven laat je zien dat je ze serieus neemt en door ze samen te ondertekenen wordt het een officiële afspraak.
Waarom moet je iets doen?
Waarom moet je iets doen?
Als je weet waarom je iets leert, dan is het belang ook duidelijk. Doordat een kind weet waarom iets nuttig is of iets te oefenen begrijpt hij ook waarom het belangrijk is.
Wanneer moet je iets doen?
Soms kan het helpen om een duidelijke planning van de activiteiten te maken. Eerst doen we een spelletje, daarna maken we het huiswerk en daarna mag je zelf nog iets kiezen. Met een stappenplan of door middel van pictogrammen maak je dit zichtbaar. Door korte activiteiten en verschillende werkvormen wordt het afwisselender. Laat kinderen zelf inschatten hoeveel tijd ze nodig hebben en hoe ze de taken gaan maken.
Bewegend leren
In het onderwijs wordt steeds vaker bewegend leren ingezet. Uit onderzoek blijkt dat reken- en taallessen waarbij kinderen de leerstof bewegend eigen maken, kunnen leiden tot betere resultaten. Het stimuleert chemische veranderingen in de hersenen (zoals dopamine) wat de concentratie verhoogt. Kinderen vinden het daarnaast ook ontzettend leuk om te doen. Ga de ‘tafels’ buiten tekenen met stoepkrijt of spring de antwoorden van de rekensommen in de lucht. Plezier gegarandeerd!
Dit blog is geschreven door Shelby Vos-van Andel, leerkracht en intern begeleider in het basisonderwijs. Na het afronden van de PABO heeft ze zich gespecialiseerd in gedrag met de Master SEN- gedragsspecialist.
Geraadpleegde bronnen:
Blom, H., & Sport, K. (2016). Bewegend leren toekomst van het onderwijs? Opgehaald van Alles over sport. : https://www.allesoversport.nl/artikel/bewegend-lerentoekomst-van-het-onderwijs/
Bakker, a, (2017). Springend en hupsend plus- en minsommen automatiseren bewegend leren in de klas. in: veerkracht, 14(2).
Hattie, J. (2009). Visible learning: A synthesis of over 800 meta-analyses related to achievement. London: Routledge.